Rijden in de bergen met een automaat: dit moet je weten

dinsdag 9 september 2025

Steeds meer automobilisten kiezen tegenwoordig voor een automaat. Het is tenslotte wel zo makkelijk om niet meer te hoeven schakelen, zoals in een handgeschakelde auto, en het is nog zuiniger ook. Maar rijden in een automaat vergt wel wat aanpassing, vooral als je gaat rijden op moeilijk terrein, zoals in de bergen. Staat er binnenkort een wintersportvakantie op de planning? Of moet je door de bergen rijden om naar je vakantiebestemming te komen? Dan wil je zeker even doorlezen. Wij vertellen je namelijk alles wat je moet weten over rijden met een automaat in de bergen.

Met een automaat in de bergen rijden

Een automaat is enorm handig. Het maakt zelf schakelen overbodig, omdat de auto zelf het schakelmechanisme beheert. Op basis van het toerental, de rijomstandigheden en de gaspedaalstand zal de auto zonder morren en schokken overschakelen naar een andere versnelling. Dat kan enorm handig zijn, maar het kan ook een uitdaging zijn, bijvoorbeeld op steile hellingen of in de bergen.

Waarom rijden in de bergen anders is

Als je in de bergen rijdt, wisselen hellingen en afdalingen elkaar continu af. Bergop en bergaf rijden hoort erbij en daar moet je rekening mee houden.

Laten we ook de grote hoeveelheid bochten in de wegen niet vergeten. De auto zal zich dus snel moeten aanpassen aan heel andere rijstijlen. En een hoge versnelling en een laag toerental, oftewel het nieuwe rijden zoals we dat kennen in Nederland, zal snel plaats moeten maken voor toeren maken.

Toeren maken

Als je een helling oprijdt, zal de motor flink worden belast. Zorg ervoor dat je voldoende toeren maakt om de motor niet te oververhitten wanneer je bergop rijdt. Hier zal het toerental oplopen en zul je in een lagere versnelling moeten rijden in de bergen. Een hoge versnelling, zoals op vlakke stukken, zal niet veel goeds doen. Bij een te hoge versnelling kom je nauwelijks vooruit en dit is slecht voor de motor. Voor elektrische auto's geldt dat het oprijden van een helling meer energie kost dan het afleggen van dezelfde afstand op een vlakke weg, dus houd hier rekening mee bij het plannen van je rit.

Remmen

Als je gaat afdalen met de auto is het juist zaak om je voertuig goed onder controle te houden. De zwaartekracht helpt een handje, dus remmen is noodzakelijk. Wees niet bang om te remmen, maar maak daarbij niet alleen gebruik van de voetrem. Moderne automaten hebben een 'B' of 'S' stand die is bedoeld om te helpen bij het afdalen (B) of om meer vermogen te leveren (S). Bij bergafwaarts rijden moet je regelmatig de remmen laten afkoelen door gas te geven. Het is belangrijk om de remmen niet te veel te belasten tijdens het afdalen, omdat dit kan leiden tot oververhitting en verlies van remkracht.

Bochten

Wegen in de bergen zitten vol met bochten en haarspeldbochten. Daar ontkom je niet aan en dat is best een uitdaging, vooral met een caravan, camper of volgeladen auto. Bij het rijden met een caravan in de bergen moet je extra voorzichtig zijn met de koppeling en temperatuur.

Het is belangrijk hier voorzichtig te rijden en te anticiperen op schakelen, zodat je veilig door de bochten komt. Soms zijn er zelfs delen waar je ook rekening moet houden met voorrang geven en nemen. Bij het inhalen van een fietser moet je in de bergen richting aangeven en hulde geven aan hun moeite.

Rijden met een automaat in de bergen

Als je met een automaat in de bergen rijdt, worden veel schakelmomenten automatisch geregeld. Dat geeft wat rust, maar het betekent niet dat je als bestuurder niets hoeft te doen. Het is namelijk belangrijk om goed op te blijven letten en soms kun je beter kiezen voor handmatig schakelen.

Tips voor bergop rijden

• Gebruik 'D', de 'Drive' stand, tijdens het rijden, maar blijf alert.

• Voorkom onnodig schakelen en schakel handmatig terug als de automaat blijft zoeken naar de juiste versnelling.

• Houd het toerental goed in de gaten. De auto kan veel toeren maken en dan is het een goed moment om te kiezen voor handmatige bediening.

• Wees voorzichtig in de bochten. Laat de auto vaart minderen en rijd in een lage versnelling de bochten door.

• Gebruik geen cruise control. Deze functie is niet geschikt voor rijden in de bergen, zowel bergop als bergaf.

• Het is belangrijk om de juiste versnelling te kiezen bij het rijden in de bergen om brandstof te besparen en de motor te beschermen tegen oververhitting.

Tips voor steile afdalingen

• Gebruik de motorrem. Door langdurig gebruik van de voetrem kun je remkracht verliezen en kan de auto oververhit raken. Dit leidt tot gevaarlijke situaties.

• Vermijd het intrappen van het gaspedaal. Als je het gas intrapt, wordt het moeilijk de snelheid te reguleren met remmen.

• Anticipeer op lange afdalingen door een lage versnelling te kiezen op lange wegdelen.

• Als je extra moet remmen, trap dan liever de rem kort en krachtig in. Continu bijremmen zorgt namelijk voor overbelasting en oververhitting. Gebruik de rem dus liever kort zodat de remmen erna even kunnen afkoelen.

• Houd er rekening mee dat stijgend verkeer voorrang heeft boven dalend verkeer, maar dat bussen en vrachtauto's doorgaans altijd voorrang hebben. In de bergen gelden andere regels dan je misschien gewend bent.

• Gebruik geen cruise control. Deze functie is niet geschikt voor rijden door de bergen.

• Bij elektrische auto's kan regeneratief remmen worden gebruikt om energie terug te winnen tijdens het afdalen. Dit helpt niet alleen om de accu op te laden, maar ontziet ook de remmen. Tijdens de afdaling kan de elektromotor als dynamo worden ingezet om remenergie te regenereren.

Waarom een automaat ideaal is voor rijden in de bergen

Als je dit zo leest, lijkt het misschien alsof autorijden met een automaat in de bergen alleen maar extra hindernissen oplevert. Maar niets is minder waar. Rijden met een automaat heeft namelijk heel veel voordelen, vooral in de bergen.

Minder spanning en stress

Hoe je het ook bekijkt, rijden in de bergen met een automaat geeft je meer ademruimte en rust. Je hoeft namelijk niet al het werk zelf te doen. Je hoeft niet continu te schakelen en daardoor kun jij je beter focussen op het verkeer en het sturen van de auto.

Zuinig rijden

Een ander voordeel van een automaat is dat het lekker zuinig rijdt. De elektrische auto staat misschien bekend als dé auto voor zuinig rijden, maar een automaat op zich is al een hele verbetering. Door slim te schakelen bespaar je brandstof en slijtage. En dat betaalt zich snel terug.

Veiligheid bij het wegrijden

Je weet vast wel dat het een fikse uitdaging kan zijn om weg te rijden in de bergen. Vooral als je op een helling geparkeerd staat, kan een handgeschakelde auto snel wegrollen of moeilijk onder controle te houden zijn. Een automaat zal daarentegen het terugrollen voorkomen en laat je gecontroleerd optrekken, zodat je genoeg trekkracht hebt. Elektrische auto's hebben hierbij een extra voordeel, omdat ze een forse trekkracht hebben die al vanaf stilstand beschikbaar is.

Mogelijkheid voor handmatig schakelen

Vind je het fijner om zelf de controle te hebben over de auto? Dan kun je er altijd voor kiezen om handmatig te schakelen. Dat biedt je het beste van twee werelden. Vooral als je een held was in de hellingproef kun je soms betere inschattingen maken qua afremmen, versnellen en schakelen.

Snel ingrijpen bij risico's op de weg

Omdat een automaat het schakelen grotendeels voor zijn rekening neemt, kun jij je focussen op de omgeving en de weg. En daarmee is het rijden door de bergen een stuk veiliger. Je kunt snel reageren bij vallende stenen, het plotseling remmen van andere auto's of een langere remweg door regenval of sneeuw.

Praktische tips voor veilig rijden in de bergen

Rijden door de bergen heeft zo zijn eigen uitdagingen en risico's waar wij als Nederlanders misschien niet zo bekend mee zijn. Om je veilig op weg te laten gaan, geven we je graag nog wat tips mee. Zo houd jij je auto in goede conditie en blijven jij en medepassagiers veilig. Het is aan te raden om oefeningen te doen in Nederland op kleine hellingen voordat je in de bergen gaat rijden.

Vallend gesteente

In de bergen moet je altijd oppassen voor vallend gesteente. Hier wordt onderweg ook volop voor gewaarschuwd. Op veel routes zal het risico zijn verminderd door netten en afzettingen, maar het is belangrijk altijd alert te blijven.

Houd voldoende afstand

De omstandigheden op de weg zijn onvoorspelbaar, vooral in de bergen. Daarom is het belangrijk om voldoende afstand te bewaren tot andere auto's. Je weet tenslotte nooit wanneer je opeens moet remmen of moet uitwijken. In de bergen geldt dat stijgende voertuigen voorrang hebben op afdalende voertuigen.

Laat je auto controleren

Laat je auto voor vertrek goed controleren. Het is belangrijk dat je voldoende motorolie hebt, dat de bandenspanning op orde is en dat de remmen goed werken. Controleer ook tijdens de vakantie regelmatig of de auto nog in orde is, of je nu een handgeschakelde auto, een automaat of een elektrische auto rijdt. Het is daarnaast verstandig om de temperatuur van je motor extra in de gaten te houden tijdens het rijden in de bergen. Zo voorkom je onveilige situaties.

Bij elektrische auto's is het aan te raden om extra lading in de accu te hebben voordat je aan een bergpas begint, zodat je voldoende energie hebt voor de klim. Bij een volle accu is het niet mogelijk om energie te regenereren tijdens het afremmen met de elektromotor.